چاه صعود چیست؟

چاه صعود همان چاهی است که در زندگی هر کس چیده شده تا عزیز مصر شود.
برای هر کسی متفاوت است.
چاه صعود حضرت یوسف ع چاه برادرانش بود.
دقت کنیم که در ته چاه وحی امد.
فَلَمَّا ذَهَبُوا بِهِ وَأَجْمَعُوا أَن یَجْعَلُوهُ فِی غَیَابَتِ الْجُبِّ وَأَوْحَیْنَا إِلَیْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُم بِأَمْرِهِمْ هَٰذَا وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ
 پس چون او را با خود بردند و همگی تصمیم گرفتند که او را در مخفی گاه چاه قرار دهند (تصمیم خود را عملی کردند) و ما به او (در همان چاه) وحی کردیم که در آینده آنها را از این کارشان خبر خواهی داد در حالی که آنها (تو را) نشناسند.
سوره یوسف آیه 15
نکته چهار تفسیر نور:
 4- امداد الهی، در لحظه های حساس به سراغ اولیای خدا میآید. فی غیابت الجُبّ و اوحینا الیه

یکی چاه صعودش همسر بداخلاق غرغروست
یکی بچه با شیطنت بسیار انچنان که دقیقا در اوج خواب ساعت سه بیدار می شود هر شب.
یکی چاه صعودش بیماری سخت است.
یکی مجردی
یکی والدین پیر یا بداخلاق
یکی فقر است و .....
چاه صعود هر کس متفاوت است با درجات مختلف.

مهم این است که به چاه صعود نگاه صعودی کنیم، نه سقوطی.
یعنی همان خدایی که در ابتدای سوره حمد می گوید رب العالمین است در سجده می گوید ربی الااعلی است. ربی یعنی رب من.
کار از دست خدا در نمی رود همیشه تحت ربوبیت رب هستیم. توحید ربوبی.
پس ما کجا بودیم؟ در چاه صعود. برای بالا امدن طناب می خواییم.
طناب قرآن و عترت است:
وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَکُنتُمْ عَلَىٰ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَکُم مِّنْهَا کَذَٰلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ
 و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید و نعمت خدا را بر خود یاد کنید، آنگاه که دشمنان یکدیگر بودید، پس خداوند میان دلهایتان الفت انداخت و در سایه نعمت او برادران یکدیگر شدید، و بر لب پرتگاهی از آتش بودید، پس شما را از آن نجات داد. این گونه خداوند آیات خود را برای شما بیان میکند، شاید هدایت شوید.
سوره آل عمران آیه 103

حبل قران و عترت است
یک سر طناب متصل به اسمان یک سر طناب در دست ما.

وقتی بالا امدیم دستگیری کنیم همه با هم بالا رویم این رمز کلمه جمیعا در ایه بالاست. همه با هم نه همه بی هم.
از بین خصوصیات سه تا در نظرم مهم تر امد.
شاید افراد دیگر خصوصیات دیگری را گویند اما نبود اینها در اطرافم مشکل ایجاد کرده اینها را می گویم:
اگر طناب را با استقامت و شکر و توکل بگیریم چاه ما چاه صعود می شود.
اگر کم صبری و ناشکری و تکیه بر خلق باشد چاه ما چاه سقوط می شود.
چرا می گویم اکثریت و شاید همه برای خود چاهی داریم؟
لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ
 همانا ما انسان را در بهترین قوام و نظام آفریدیم
سوره التین آیه 4
ثُمَّ رَدَدْنَاهُ أَسْفَلَ سَافِلِینَ
 سپس او را به پایینترین مرحله بازگرداندیم
سوره التین آیه 5
إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ
 مگر کسانی که ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند که برای آنان پاداشی قطع ناشدنی و همیشگی است
سوره التین آیه 6

سه خصوصیت رو در ایات مرور کنیم:
استقامت. آیه ای که ایت الله حق شناس بسیار می خواند:
وَأَن لَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِیقَةِ لَأَسْقَیْنَاهُم مَّاءً غَدَقًا
 و اگر بر طریق (حق) استقامت کنند، آنان را با آبی فراوان سیراب میکنیم،
سوره الجن آیه 16
شکر:
وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِن شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ
 و (نیز به یاد آور) هنگامی که پروردگارتان اعلام فرمود: همانا اگر شکر کنید، قطعا شما را می افزایم، و اگر کفران کنید البته عذاب من سخت است
سوره ابراهیم آیه 7
توکل:
وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَن یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا
 و او را از جایی که گمان ندارد روزی میدهد و هر کس بر خدا توکل کند، او برایش کافی است همانا خداوند کار خود را محقق میسازد. همانا خداوند برای هر چیز اندازه ای قرار داده است
سوره الطلاق آیه 3
توکل را دست کم نگیریم خیلی مهم است بلد باشیم بی اسباب یا بااسباب توکل کنیم.
توکل بی اسباب مثل جنگ بدر.

حضرت علی ع از قرآن فقط توکل را انتخاب کردند این یعنی توکل خیلی مهم است:

در جامع الاخبار شعیری این حدیث به امیر مونان علیه السلام نسبت داده شده :
وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ
قَرَأْتُ التَّوْرَاةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ الزَّبُورَ وَ الْفُرْقَانَ فَخَیَّرْتُ مِنْ کُلِّ کِتَابٍ کَلِمَةً مِنَ التَّوْرَاةِ مَنْ صَمَتَ نَجَا وَ مِنَ الْإِنْجِیلِ مَنْ قَنِعَ شَبِعَ وَ مِنَ الزَّبُورِ مَنْ تَرَکَ الشَّهَوَاتِ فَقَدْ سَلِمَ عَنِ الْآفَاتِ وَ مِنَ الْفُرْقَانِ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُه .(جامع الأخبار(للشعیری)، ص: ۱۸۴)
امیر مومنان ع فرمود: تورات، انجیل، زبور، و فرقان را خواندم و از هر کتاب جمله را انتخاب نمودم از تورات هر کس سکوت کند نجات یابد و از انجیل هر کس قناعت کند سیر می شود و از زبور هر کس شهوات نفسانی را ترک کند از آفت ها سالم می ماند و از قرآن هر کس بر خداوند توکل کند خداوند او را کفایت می کند

پایان حدیث.

اگر به جای توکل یعنی به جای اینکه بگویی به فضل و رحمت خدا  می شود، بگویی من می توانم مدل این روانشناسان غربی. می توانمت می شود عُجب. ان وقت استاد استاد ما که اسمش را نگویم ناگهان طناب را ول می کند می رود ته چاه. استادی که سالها تدریس علوم دینی می کرد.

این بستگی به ما دارد که از چاهمان برای صعود استفاده کنیم یا سقوط.
با غرغر کردن و ناشکری و تکیه بر خلق چاهمون رو خراب نکنیم. ما در محضر خداییم و در تحت ربوبیت یک رب اعلی.

سبحان ربی الاعلی و بحمده.
مربی هندسه تدریس هندسه می کند مربی ورزش تدریس ورزش
ربی الاعلی مربی خصوصی ای است که تدریس علو و بالا آمدن به سمت خودش به سمت عشق را می کند. شما تحت برنامه اید در تمام حوادث و لحظات.
هیچ کس تنها نیست همراه اول و آخر خدا.

حالا که اینها را گفتم فلسفه ریاضت معلوم می شود ریاضت یعنی به خود سختی دادن.
دستان ریاضت کشیده می تواند طناب را بگیرد و استقامت کند.
گاهی روزگار ریاضت می دهد گاهی عالِم خود برای خود برنامه ریاضتی می چیند.
مثلا زهد یا اربعین گیری سلوکی.

خود را سختی دهیم و فرزند را به تناسب.
سختی کشیدن مهم است.
تا تقی به توقی خورد نگوید طلاق. بایستد صبر کنند.
سر کار بی صبری نکند و غرغر.
در جمهوری اسلامی سختی دید منافق نشود.
البته مادران دلسوز معمولا کمی مانع می شوند مگر مادر عاقل. عاقل به عقل انسان کامل.
از جمله دستورات افزایش رزق خواندن سوره واقعه است.
در حدیث دیگری امده است عثمان بن عفان به عنوان عیادت وارد بر عبدالله بن مسعود شد در همان بیماری که با آن از دنیا رفت ، پرسید: از چه ناراحتی ؟ گفت : از گناهانم ، گفت : چه میل داری ؟ گفت : رحمت پروردگارم  گفت : اگر موافق باشی طبیب برای تو بیاوریم ؟ گفت : طبیب بیمارم کرده ، گفت : اگر مایل باشی دستور دهم عطای تو را از بیت المال بیاورند، گفت : آن روز که نیازمند بودم به من ندادی و امروز که بی نیازم به من می دهی ؟
گفت : مانعی ندارد برای دخترانت باشد، گفت : آنها هم نیازی ندارند، چرا که من سفارش کردم سوره ((واقعه )) را بخوانند، من از رسول خدا (صلی اللّه علیه و آله ) شنیدم که می فرماید: من قراء سورة الواقعة کل لیلة لم تصبه فاقة ابدا: ((هر کس سوره واقعه را هر شب بخواند هرگز فقیر نخواهد شد)).
و به همین دلیل در روایت دیگری سوره واقعه سوره ((غنی )) نامیده شده است .
روشن است که تنها نمی توان با لقلقه زبان اینهمه برکات را در اختیار گرفت ، بلکه باید به دنبال تلاوت فکر و اندیشه ، و به دنبال آن حرکت و عمل باشد.(تفسیر نمونه جلد 23 صفحه 196)

اما وسط همین سوره یک ایه مهم است. یکی از دلایل جهنمی شدن:
إِنَّهُمْ کَانُوا قَبْلَ ذَٰلِکَ مُتْرَفِینَ
 البتّه آنان پیش از این (در دنیا) نازپرورده و خوشگذران بودند.
سوره الواقعه آیه 45

 از یک طرف این سوره برای فقیر نشدن از یک طرف وسطش این آیه هست.
 نتیجه می شود:
حکمت ۲۸۹:
لاَ یُکْثِرُ إِذَا وَجَدَ، و آنچه را مى‌یافت زیاده روى نداشت

در رفاه هم باشیم با زهد و ساده زیستی باید سختی بکشیم و سختی دهیم که دستمان قدرت گرفتن طناب چاه را داشته باشد.
 آب زیاد در چاه خوردن باعث می شود ته چاه بمانیم. ان ها که سختی نخوردن اب را کشیدند توانستند تا اخر کنار طالوت بمانند.
فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِیکُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنِّی وَمَن لَّمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّی إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلَّا قَلِیلًا مِّنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لَا طَاقَةَ لَنَا الْیَوْمَ بِجَالُوتَ وَجُنُودِهِ قَالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَاقُو اللَّهِ کَم مِّن فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ
 پس هنگامی که طالوت، سپاهیان را با خود بیرون برد، به آنها گفت: خداوند شما را به یک نهر آب آزمایش میکند، پس هر که از آن بنوشد از من نیست و هر کس از آن نخورد از من هست، مگر آنکه بادست، مشتی برگیرد (و بیاشامد.) پس (همین که به نهر آب رسیدند،) جز اندکی همه از آن نوشیدند، سپس هنگامی که او و یاوران با ایمان او از آن نهر گذشتند، (و دشمن را دیدند) گفتند: امروز ما توانایی مقابله با جالوت و سپاهیان او را نداریم امّا آنها که اعتقاد داشتند خدا را ملاقات خواهند کرد (و به روز قیامت ایمان داشتند) گفتند: چه بسا گروهی اندک که با اذن خدا بر گروهی بسیار پیروز شدند و خداوند با صابران (و استقامتکنندگان) است
سوره البقره آیه 249

دستان ریاضت نکشیده طناب را بگیرد سختی بکشد ول می کند.
و این می شود فلسفه ورزش کردن و ورزش دادن فرزند و مسولیت دادن به فرزند از سنین پایین و ریاضت دادن به تناسب.
نماز شب هم خودش ریاضت است و ....
ریاضت باید شرعی باشد‌.
این مطالب را این روزها بهش می گویند تاب اوری.
باید برویم به سمت افزایش تاب اوری.
و علت بعضی یا بیشتر طلاق ها تاب اوری پایین است افراد قهرقهرو و زودرنج.
توصیه ایت الله مجتهدی تهرانی این بود مرنج و مرنجان. اگر خود را کسی ندانی نمی رنجی وقتی فکر کنی مهمی می رنجی.
ان نفسی که با خود خود تو شکار پشه ای.

بعضی  فکر می کنند در جمهوری اسلامی خیلی دارند سختی می کشند.
آیا برای اسلام زندان رفتی یا شکنجه شده ای یا جبهه رفتی؟ اردوی جهادی رفتی؟
سختی را هم که می کشیم برای خود می کشیم. برای زنده نگه داشتن اسلام چقدر سختی کشیدیم؟ با مال و جان برایش خرج کرده ایم؟ از سرزنش ها نترسیده ایم؟
خطاب این جملات به خودم است.
لَّا یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ غَیْرُ أُولِی الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً وَکُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَىٰ وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَى الْقَاعِدِینَ أَجْرًا عَظِیمًا
 مؤمنانی که بدون عذر و ضرر (مثل بیماری و معلولیّت) از جهاد بازنشسته اند، با مجاهدانی که با اموال و جانهای خویش در راه خدا جهاد میکنند، یکسان نیستند. خداوند، جهادگران با اموال و جانشان را بر وانشستگان (از جنگ) به درجه ای برتری داده است خداوند همه مؤمنان را وعده ی (پاداش) نیکتر داده است، ولی خداوند مجاهدان را بر وانشستگان، با پاداش بزرگی برتری داده است
سوره النساء آیه 95

حالا راز یکی از وجوه افراد در فتنه مشخص شد. از جمله افرادی که در فتنه حجاب و دیگر فتنه ها پای ثابتند مترفین هستند.
وَمَا أَرْسَلْنَا فِی قَرْیَةٍ مِّن نَّذِیرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ کَافِرُونَ
 و ما در هیچ دیاری هشدار دهنده ای نفرستادیم مگر آن که افراد خوشگذر آنان گفتند: حتماً ما به آن چه بدان فرستاده شده اید کافریم
سوره سبأ آیه 34
مقابل فتنه گران، سختی کشیده ها هستند.
ان هایی که زیر چکش های حوادث شمشیر تیز شده اند.

می فهمند  که این انقلاب بعد از سال ها سال با خون هزاران شهید رسیده به اینجا.
افق نگاه از سی یا چهل سال پیش ، فراتر می برند و می رسد به سالها پیش، از  قبل میرزا کوچک خان و امثالهم و می رسد تا عالمان سر به دار و امامان معصوم.