روح و جسم گرانی در آیات و روایات

متن های طولانی رو در چند بخش بخونید چون مطالب پیوستگی دارند طولانی می شوند ^_^ 

یکی از فتنه‌ها این است که تقصیر را بندازیم گردن هم. یا تک علتی نگاه کنیم.
فتنه‌ی تک علتی واقعا فتنه‌ی خطرناکی است.
وقتی تک علتی نگاه کنیم یعنی اینکه اگر یک فرد انقلابی روی کار بیاید همه چیز درست می‌شود در صورتی که این درست نیست. یا مثلا اگر تحریم برداشته شود و یا ما سازش کنیم همه چیز درست می‌شود. این نگاه تک علتی به گرانی چنین نتیجه‌گیری اشتباهی را هم به همراه دارد. نگاه باید نگاه چند علتی باشد و توجه اصلی به روح گرانی و بعد جسم گرانی. و حال آنکه اکثرا دنبال درست کردن جسم هستیم بدون توجه به روح گرانی.
و اکثرا هم نگاه‌های مادی. در صورتی که اصل روح گرانی است 
هم روح گرانی درست شود و هم جسم و اصالت با روح است.
همان‌طور که ما روح داریم و جسم. هر عملی یک روح دارد و یک جسم. موحدان به دلیل بصیرت و تعالی روحشان، روح اعمال را بهتر درک می‌کنند.
ممکن است کرونا بگیریم چرا؟ 
روح کرونا: گناهان ما باعث می‌شود مریض شویم و مریضی گناه‌پاک کن است یا آزمایش است، یا برای رهایی از غفلت و یاد خدا افتادن چون خدا دوستمان دارد یا ... (حالتی بین خوف و رجا)
و جسم کرونا: رعایت نکردن بهداشت، بی‌اهمیتی به سلامت خود و دیگران.
یا مثلا سیل: روح سیل: فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ سَیْلَ‏ الْعَرِمِ ...(سبا16)پس روى گردانیدند، و بر آن سیل‏[سدّ] عَرِم را روانه کردیم،...(سبا16)
یا برای رهایی از غفلت: وَ ما أَرْسَلْنا فی‏ قَرْیَةٍ مِنْ نَبِیٍّ إِلاَّ أَخَذْنا أَهْلَها بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ یَضَّرَّعُونَ‏ (اعراف94) و در هیچ شهرى، پیامبرى نفرستادیم مگر آنکه مردمش را به سختى و رنج دچار کردیم تا مگر به تضرع درآیند. (اعراف94) حالتی بین خوف و رجا.
جسم سیل: ساختن خانه در بستر رودخانه یا عدم هدایت درست سیلاب‌ها و شهرسازی بدون فاضلاب مناسب و ...
حالا شما به جای کرونا انواع بیماری‌ها و به جای سیل انواع حوادث طبیعی را می‌توانید بگذارید. 
ممکن است همین سیل برای یکی گناه‌پاک کن باشد برای دیگری ارتقاء درجه برای دیگرای غفلت‌زدا. 
یک حادثه با کارکردهای متفاوت: إِنَّ الْبَلَاءَ لِلظَّالِمِ أَدَبٌ وَ لِلْمُؤْمِنِ امْتِحَانٌ وَ لِلْأَنْبِیَاءِ دَرَجَةٌ وَ لِلْأَوْلِیَاءِ کَرَامَةٌ فرمود: گرفتارى براى ستمگران موجب ادب آنها مى‏شود، و براى مؤمن آزمایش حساب مى‏گردد، و براى پیامبران موجب درجات است و براى اولیاء کرامت به حساب مى‏آید. (ایمان و کفر-ترجمه الإیمان و الکفر بحار الانوار  ج‏1 ص: 107) خودت را بیار بالا. معرفت را زیاد کن تقوایت را زیاد کن و سوار بر فتنه و بلا شو و به درجات عالی قرب الهی برس چون که بلا برای اولیا و دوستان خدا کرامت است.
مادی‌گرا فقط جنبه‌ی مادی را نگاه می‌کنند و موحدان روح اتفاق را هم می‌بینند.
حالا گرانی هم همین‌طور است: روح گرانی داریم و جسم گرانی. و حالا تو خودت را بالا بیاور و به وظیفه‌ات عمل کن و سوار گرانی شو و درجات بهشتی کسب کن. 
بعضی می‌آیند گرانی را می‌اندازند تقصیر روابط خارجی، بعضی تقصیر مجلس و دولت و بعضی مردم که در انتخابات درست گزینش نکردند و بعضی عذاب الهی می‌دانند و ....
و حال آنکه همه این‌ها ممکن است باشد. و برای همه هم، آیه و روایت وجود دارد. از این حالت تک نگاهی و تقصیر را گردن یک عامل انداختن خارج شویم و روح و جسم را ببینیم.
علت گرانی می‌تواند انواع مختلف زیر باشد:
گرانی نشانه غضب خدا:
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا غَضِبَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى أُمَّةٍ وَ لَمْ یُنْزِلْ بِهَا الْعَذَابَ غَلَتْ أَسْعَارُهَا وَ قَصُرَتْ أَعْمَارُهَا وَ لَمْ تَرْبَحْ تُجَّارُهَا وَ لَمْ تَزْکُ ثِمَارُهَا وَ لَمْ تَغْزُرْ أَنْهَارُهَا وَ حُبِسَ عَنْهَا أَمْطَارُهَا وَ سُلِّطَ عَلَیْهَا أَشْرَارُهَا
رسول خدا (ص) فرمود: چون خداوند بر امتى خشم کند و عذاب بر آنان فرود نفرستد نرخ‌هاى آنان گران شود و عمرهاى آنان کوتاه و بازرگانانشان بى ‏سود و میوه ‏هاشان بى ‏برکت شود و نهرهاشان کم آب و باران به موقع نیاید و بدخواه‏ترین افراد اجتماع (اشرار) بر آنان حکومت کند. (الخصال ج‏2  ص : 360)

 اشرارها در حدیث بالا را دقت کنیم تا در احادیث بعدی توضیح داده شود

گرانی نشانه ظهور:
محمد بن مسلم گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام مى‏فرمود: همانا پیش از آمدن حضرت قائم علیه السلام از جانب خداوند آزمایشى است؛ عرض کردم: قربانت گردم آن چیست؟ امام علیه السلام این آیه را خواند: 
وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ‏ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرینَ (بقره155) هر آینه بیازمائیم شما را به چیزى از ترس و گرسنگى و کاهش دادن مال‌ها و جان‌ها و میوه‏ها، و مژده ده به صبرکنندگان (بقره 155) آنگاه فرمود: ترس از سلاطین بنى فلان و گرسنگى: به واسطه گرانى نرخ‌ها، و کاهش مال: به وسیله کسادى وضع تجارت و بازار و کمى سود، و کاهش جان‌ها: به مرگهاى عمومى و سریع، و کاهش محصول: به کمى غله و زراعت و بى‏برکتى میوه‏ها. سپس فرمود: «و مژده ده به صبرکنندگان» در آن هنگام به اینکه به زودى حضرت قائم علیه السلام خروج کند. (ارشاد-ترجمه رسولى محلاتى    ج‏2    ص : 344)

گرانی تقصیر ثروتمندانی است که خمس و زکات نمی‌پردازند:
عبد اللَّه بن سنان روایت کرده است که امام صادق علیه السلام فرمود:
خداوند عزّ و جلّ، زکات را مانند نماز، واجب گردانید. و اگر چه بندگان، زکات را آشکارا پرداخت نمایند.
پرداخت زکات، بدان جهت است که خداى عزّ و جلّ، تأمین نیازمندی‌هاى فقرا را، در اموال اغنیاء، مقرّر نموده است. و مى‏دانست که اگر آن مقدار تعیین شده، ایشان را کفایت نمى‏کند، مقدار زکات را بیشتر قرار مى‏داد.
هر گونه تنگدستى که متوجّه فقرا است، به سبب خوددارى اغنیاء از پرداخت حقوق واجب بر ایشان است. (نه از جهت مقدار زکات و نارسایى آن)
(گلچین صدوق    ج‏1 ص 176)
وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنا مُتْرَفیها فَفَسَقُوا فیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْمیراً (اسراء16) و چون بخواهیم شهرى را هلاک کنیم، خوشگذرانانش را وا مى‏داریم تا در آن به انحراف‏[و فساد] بپردازند، و در نتیجه عذاب بر آن‏[شهر] لازم گردد، پس آن را[یکسره‏] زیر و زبر کنیم. (اسراء16)

گرانی نتیجه تنظیم نبودن عرضه و تقاضا، دولت مقصر است که تنظیم نمی‌کند ما مقصریم که در کمبود جنس بیشتر خرید می‌کنیم:
حدیث کرد ما را به این پدرم «رضى» گفت که حدیث کرد ما را سعد بن عبد اللَّه از یعقوب بن یزید از صفوان بن یحیى از مسلمه حناط از حضرت صادق (ع) و در هر زمان که در شهر خوردنى و طعامى باشد غیر از آنچه یک نفر از مردمان آن را می‌خرد از برایش روا باشد که به متاع خویش زیادتى را طلب کرد زیرا که چون در شهر خوردنى غیر از آن باشد که به همه مردمان برسد خوردنى به جهت آن گران نشود و جز این نیست که گران مى‏شود هر گاه یک نفر از مردمان همه آنچه را که در شهر داخل مى‏شود بخرد. (اسرار توحید-ترجمه التوحید، ص: 430)
وقتی جنسی گران می‌شود به جای هجوم آوردن به خرید به اندازه و کم بخریم تا قیمت دوباره درست شود.
کافى- معتب گفت در مدینه گرانى شده بود حضرت صادق به من فرمود:
چقدر خوراکى داریم؟ عرض کردم ماههای فراوان ما را می‌رساند. فرمود ببر به بازار بفروش عرض کردم آقا در شهر خوراکى نیست. فرمود بفروش.
وقتى فروختم فرمود: حالا مثل مردم روزبه‌روز خریدارى کن.
فرمود: خوراک خانواده ‏ام را نصف جو و نصف گندم قرار بده. خدا می‌داند من می‌توانم که تمام خوراک آنها را گندم کنم ولى میل دارم خداوند مشاهده کند صرفه ‏جوئى و اندازه در خرج به کار برده ‏ام (البحار ج47ص60)
خب حالا احتکار و ربای فردی یا بانکی یا کم فروشی و گران‌فروشی و .... باعث بی‌برکتی می‌شود همه آیه دارد و اینکه قرض و انفاق مال را رشد می‌دهد.

حتی خوب‌ها هم گاهی مقصرند، با ترک امر به معروف و نهی از منکر. عالمانی که به مسائل، به روز ورود نمی‌کنند و عالمانی که مسائل را به گوش جاهلان نمی‌رسانند هم، مقصرند. جاهلان مقصرند که از عالمان فاصله گرفته اند. امت عملکردش بد باشد کارهای اصلی امت  دست اشرار می‌افتد. خوب‌ها هم اگر ترک امر به معروف و نهی از منکر کنند در اینکه چه کسی در رأس امت قرار گیرد، مقصرند.
وَ لَا تَتْرُکُوا الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِفَیُوَلِّیَ اللَّهُ أُمُورَکُمْ شِرَارَکُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا تُسْتَجَابُ لَکُمْ دُعَاؤُکُمْ. امر بمعروف و نهى از منکر را وامگذارید که خدا کار شما را به دست اشرارتان واگذارد بعد خوبانتان دعا کنند و مستجاب نشود (‏ بحار الأنوار ج‏74   ص : 378)
پس اینکه فلانی الان مسول است و با عملکرد بدش باعث گرانی شده است شاید من هم مقصرم. اگر من ترک امر به معروف و نهی از منکر نمی‌کردم خدا عالَم را جوری  پیش می‌برد که یک مسول باتقوا روی کار بیاید نه یک مسؤل بی‌‌تقوا.

اما ادامه مطلب ####################

الکافی عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبَّادِ بْنِ صُهَیْبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا عَصَانِی مَنْ عَرَفَنِی‏ سَلَّطْتُ عَلَیْهِ مَنْ لَا یَعْرِفُنِی عباد بن صهیب گوید: امام صادق علیه السّلام فرمود: خداوند متعال فرمود: کسى که مرا می‌شناسد در عین حال مرا معصیت می‌کند، من هم کسى را که مرا نمی‌شناسد بر او مسلط خواهم کرد. (بحار الأنوار ج‏70    343 )

 
از آن‌طرف هم در جای جای قرآن گفته شده تمرکز را روی ارتباط با کفار نگذارید. حالا کسانی را سر کار بیاوریم که برعکس عمل کنند نتیجه عکس هم می‌دهد. 
لا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکافِرینَ أَوْلِیاءَ مِنْ‏ دُونِ‏ الْمُؤْمِنینَ وَ مَنْ یَفْعَلْ ذلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فی‏ شَیْ‏ءٍ إِلاَّ أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقاةً وَ یُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصیرُ (آل‌عمران28) مؤمنان نباید کافران را به جاى مؤمنان به دوستى بگیرند؛ و هر که چنین کند، در هیچ چیز[او را] از[دوستىِ‏] خدا[بهره ‏اى‏] نیست، مگر اینکه از آنان به نوعى تقیّه کنید و خداوند، شما را از[عقوبت‏] خود مى‏ترساند، و بازگشتِ‏[همه‏] به سوى خداست. (آل‌عمران28)
موانع تولید را برداریم، به تولیدکننده قرض دهیم، کاغذبازی نباشد، واردات با وجود تولید نباشد و اقتصاد را از دست نفت و دلار خارج کنند و رابطه با کشورهای اسلامی برقرار باشد و  .... که کار دولت و مجلس است.

توحید در گرانی:
وَ رُوِیَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَکَّلَ بِالسِّعْرِ مَلَکاً یُدَبِّرُهُ بِأَمْرِ. (من لا یحضره الفقیه    ج‏3    268) 
محمد بن ابى عمیر از ابو حمزه ثمالى از حضرت على بن الحسین علیهما السلام که فرمود خداى عز و جل فرشته را بر نرخ گماشته که آن را بفرمانش تدبیر می‌کند. (اسرار توحید-ترجمه التوحید  429 ) 
ابو حمزه ثمالى گفت خدمت زین العابدین سخن از گرانى نرخ‌ها شد فرمود مرا کارى نیست رزق بر خداست گران شود یا ارزان گردد. (باب پنجم مکارم اخلاق. ص : 41)

در این وضعیت گرانی همه مقصرند عده‌ای که مسؤلیت بیشتر دارند بیشتر مقصرند عده‌ای هم کمتر. و فقط کسانی که به وظیفه‌ی خود عمل می‌کنند آن‌ها سربلند هستند 
همه به هم مثل یک دومینو گره خورده‌ایم. تقوای ما در گرانی تاثیر دارد و اینکه چه کسی سرکار می‌آید. آنکه سر کار می‌آید تقوا را رعایت کند. ما بر آن‌ها نظارت کنیم و خودشان سیستم نظارتی داشته باشند.
ما یک امتیم. اگر تقوا در همه سطوح مردم و حکومت درست شود آن وقت برکت می‌آید.
بهترین اقتصاد و سیستم مالی را طراحی کنیم ولی تقوا نباشد باز گرانی می‌آید. اگر هم تقوا را فقط در عبادات ببینیم و تقوای اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و.... نباشد باز شکست می‌خوریم.
تقوای دسته جمعی و در تمام جهت‌ها سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و ... داشته باشیم تا درهای برکت باز شود. 
وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَیْهِمْ بَرَکاتٍ‏ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ وَ لکِنْ کَذَّبُوا فَأَخَذْناهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ (اعراف96) و اگر مردم شهرها ایمان آورده و به تقوا گراییده بودند، قطعاً برکاتى از آسمان و زمین برایشان مى ‏گشودیم، ولى تکذیب کردند؛ پس به‏[کیفر] دستاوردشان‏[گریبان‏] آنان را گرفتیم. (اعراف96) 
حالا دو نکته از تفسیر نور ببنیم:
نکته1: ایمان آوردن و متقی شدن جامعه کار بسیار سختی است (لو نشانه‌ی کار بسیار سخت و نشدنی است.) 
نکته‌2: برای دریافت برکات  الطاف اجتماعی خداوند، ایمان و تقوای فردی کافی نیست. باید اکثریت جامعه اهل ایمان و تقوا شوند. أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا 

روح گرانی برمی‌گردد به گناه و عدم تقوای جمعی و همه جانبه؛ و جسم گرانی برمی‌گردد به عدم رعایت تقوای اقتصاد اسلامی قرآنی و تقوای سیاسی و فرهنگی و ....

بعضی هم می‌آیند می‌گویند اگر این مطالب که تو می‌گویی راست است پس چرا فلان کشور بی تقوا این همه وضعش خوب است.
گرچه ثروت عامل قیام است وَ لا تُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتی‏ جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیاماً ..... (نساء5) و اموال خود را که خداوند آن را وسیله قوام‏[برپایی‏]  شما قرار داده به سفیهان مدهید.... (نساء5) و باید اقتصاد مقاومتی و تکیه بر مؤمنین داشت که بتوانیم قیام برای خدا داشته باشیم، اما برخورد خدا با مسلمان و کافر متفاوت است. گاهی خداوند کافر را رها می‌کند و او در ثروت و رفاه می‌رود و این باعث تولید غفلت می‌شود. 
وَ لَوْ لا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً لَجَعَلْنا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ مَعارِجَ عَلَیْها یَظْهَرُونَ (زخرف33) و اگر نه آن بود که‏[همه‏] مردم‏[در انکار خدا] امّتى واحد گردند، قطعاً براى خانه ‏هاى آنان که به‏[خداى‏] رحمان کفر مى ‏ورزیدند، سقف‌ها و نردبان‌هایى از نقره که بر آن‌ها بالا روند قرار مى‏دادیم. (زخرف33)
یعنی اگر عقل مردم در چشمشان نبود خداوند به کافرها به وفور ثروت می‌داد.
ثروت نشانه پیشرفت نیست إِنَّ أَکْرَمَکُمْ‏ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ ...(حجرات13) تقوا نشانه پیشرفت است. هر که مقربتر به درگاه الهی است او پیشرفته‌تر است.

تقوایی ارزشمند است که بر مبنای حیای از خدا باشد نه ثروت. تقوایی که با کم و زیاد شدن ثروت، کم و زیاد شود چه تقوایی است! ممکن است حتی بی‌تقوایی، مدتی باعث باز شدن درهای نعمت شود:
فَلَمَّا نَسُوا ما ذُکِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ أَبْوابَ‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ حَتَّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ (انعام44) پس چون آنچه را که بدان پند داده شده بودند فراموش کردند، درهاى هر چیزى‏[از نعمتها] را بر آنان گشودیم، تا هنگامى که به آنچه داده شده بودند شاد گردیدند؛ ناگهان‏[گریبان‏] آنان را گرفتیم، و یکباره نومید شدند. (انعام44)

بعضی ممکن است بگویند این تقوای دسته جمعی خیلی سخت است. خیلی تلاش می‌خواهد، نمی‌شود و .... حالا فعلا ما برویم سراغ راه‌های مادی خودمان مثل کنار آمدن با طاغوت‌ها و ....
در صورتی که خداوند می‌گویند آن‌جوری که من می‌گویم مقاومت کن نه آن‌طور که خودت می‌خواهی یا مردم می‌گویند یا هوای نفس می‌گوید یا عقل‌گرایی از نوع مادی یا فلانی با هر درجه علمی می‌گوید. آن طور که من می‌گویم و دستور داده‌ام: فَاسْتَقِمْ‏ کَما أُمِرْتَ.
 فَاسْتَقِمْ‏ کَما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَکَ وَ لا تَطْغَوْا إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ (هود112) پس، همان گونه که دستور یافته ‏اى ایستادگى کن، و هر که با تو توبه کرده‏[نیز چنین کند]، و طغیان مکنید که او به آنچه انجام مى‏دهید بیناست. (هود112)
پیامبر(ص) در مورد این آیه گفته‌اند:
 سوره هود مرا پیر کرد.
 انسان خودش بخواهد مقاومت کند بالاخره مقاومت می‌کند اما همراه کردن بقیه سخت است. آن هم به صورتی که خدا گفته و تقوای دسته جمعی نه به صورت دلخواه طبق نظر مردم یا هوای نفس یا عقلانیت مادی‌گراها و ....
فاستقم کما امرت..... 
قرآن را بگذار جلویت ببین خداوند گفته چگونه مقاومت کنی همان‌طور مقاومت کن. مقاومت من‌درآوردی از خودت ارائه نده.

یک اشتباه دیگری که ما می‌کنیم این است که فکر می‌کنیم اگر اثبات شود مثلا گرانی تقصیر فلان نهاد است دیگر عذاب الهی نیست. یا مثلا اگر اثبات شود ویروس همه‌گیر را فلان کشور در آزمایشگاه ساخته است دیگر عذاب الهی نیست. در صورتی که هم یک حادثه می‌تواند، تقصیر بشر باشد و هم عذاب باشد مثل قضیه فرعون در آیه زیر: 
وَ إِذْ نَجَّیْناکُمْ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ‏ سُوءَ الْعَذابِ یُذَبِّحُونَ أَبْناءَکُمْ وَ یَسْتَحْیُونَ نِساءَکُمْ وَ فی‏ ذلِکُمْ بَلاءٌ مِنْ رَبِّکُمْ عَظیمٌ (بقره49) و[به یاد آرید] آن گاه که شما را از[چنگ‏] فرعونیان رهانیدیم؛ [آنان‏] شما را سخت شکنجه [عذاب] مى‏کردند؛ پسران شما را سر مى‏بریدند؛ و زنهایتان را زنده مى‏گذاشتند، و در آن‏[امر، بلا و] آزمایش بزرگى از جانب پروردگارتان بود. (بقره49)
متن زیر از تفسیر نمونه است:
مهم این است که قرآن این جریان را یک آزمایش سخت و عظیم، برای بنی‌اسرائیل می‌شمرد (یکی از معانی بلا آزمایش است.) و به راستی تحمل این همه ناملایمات، آزمایش سختی بوده است.
این احتمال نیز وجود دارد که بلاء در اینجا به معنی مجازات باشد، زیرا بنی‌اسرائیل  پیش از آن، قدرت و نعمت فراوان داشتند و کفران کردند و خدا آن‌ها را مجازات کرد.
احتمال سومی در تفسیر این جمله نیز از سوی بعضی مفسران ذکر شده است که بلاء به معنی نعمت باشد، یعنی نجات از چنگال فرعونیان نعمتی بزرگ برای شما بود. (تفسیر نمونه،ج1ص249)